Ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής, ενδυνάμωση των πολιτών και προώθηση της ένταξης των πολιτών στην ΕΕ
Οι δημοκρατίες εξαρτώνται από τη συμμετοχή των πολιτών τους. Οι πολίτες της ΕΕ ενημερώνονται όλο και περισσότερο για τα δικαιώματά τους και τα ασκούν. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τα εκλογικά τους δικαιώματα.
| >80% | των πολιτών της ΕΕ γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. |
 |
| +5% | αύξηση της συμμετοχής στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2019 έναντι του 2004. Η συμμετοχή στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2019 κατέγραψε ρεκόρ 25ετίας, χάρη στη συμμετοχή των νέων και όσων ψήφιζαν για πρώτη φορά και στην αυξημένη συμμετοχή των γυναικών. |
 |
Ωστόσο, οι πολίτες της ΕΕ πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρξει καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματά τους, π.χ. μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης.
| >60% | των πολιτών της ΕΕ θεωρούν ότι δεν γίνονται αρκετά για την ενημέρωσή τους σχετικά με τα δικαιώματά τους, σύμφωνα με τη δημόσια διαβούλευση του 2020 σχετικά με τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ. |
 |
Προκειμένου να ενισχυθεί η δημοκρατία, η ενδυνάμωση των πολιτών και η ένταξη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλάβει τις ακόλουθες δράσεις:
-
1
Επικαιροποίηση των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα ψήφου στις δημοτικές και ευρωπαϊκές εκλογές
Η Επιτροπή θα επικαιροποιήσει τις οδηγίες σχετικά με τα δικαιώματα ψήφου των μετακινούμενων πολιτών της ΕΕ στις δημοτικές και ευρωπαϊκές εκλογές. Αυτή η διαδικασία θα περιλαμβάνει την αναθεώρηση, τη διασαφήνιση και την ενίσχυση των κανόνων, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι στηρίζουν την ευρεία και χωρίς αποκλεισμούς συμμετοχή των μετακινούμενων πολιτών της ΕΕ.
-
2
Στενότερη συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνεργασίας για τις Εκλογές
Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη μέσω του Ευρωπαϊκού Δικτύου Συνεργασίας για τις Εκλογές ώστε να διευκολύνει και να βελτιώσει την άσκηση των εκλογικών δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ.
-
3
Στήριξη της συμμετοχής ανεξάρτητων παρατηρητών στις εκλογές
Η παρατήρηση των εκλογών αποτελεί έναν καλό τρόπο συμμετοχής των πολιτών στην εκλογική διαδικασία, και βελτίωσης της εμπιστοσύνης του κοινού στις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Η Επιτροπή θα χρηματοδοτήσει έργα σχετικά με την ανεξάρτητη παρατήρηση των εκλογών, συμπεριλαμβανομένης της παρατήρησης από τους πολίτες.
-
4
Υποστήριξη της διαβουλευτικής δημοκρατίας και της καινοτόμου συμμετοχής των πολιτών στη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ
Οι υπεύθυνοι πολίτες θα πρέπει να έχουν τα εργαλεία, τα κανάλια και τις δεξιότητες ώστε οι απόψεις τους να ακούγονται δημόσια, για να μπορούν να συμβάλλουν άμεσα στη διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών σε όλα τα επίπεδα. Η Επιτροπή θα εφαρμόσει καινοτόμες προσεγγίσεις για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη νομοθετική διαδικασία, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι οι νόμοι της ΕΕ είναι κατάλληλοι για το σκοπό τους και ευθυγραμμίζονται με τις αξίες της ΕΕ.
-
5
Υποστήριξη της ένταξης των πολιτών της ΕΕ στην κοινωνία της ΕΕ
Η Επιτροπή θα χρηματοδοτήσει συγκεκριμένες δράσεις σε τοπικό επίπεδο με στόχο τη στήριξη της ένταξης των πολιτών της ΕΕ στην κοινωνία της ΕΕ, μέσω του προγράμματος «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες».
-
6
Ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με το σημαντικό δεσμό μεταξύ πολιτιστικών δραστηριοτήτων, ανεκτικότητας και δημοκρατικής συμμετοχής
Η Επιτροπή θα παράσχει ενημέρωση σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τη σημασία της συμμετοχής στον πολιτισμό για την κοινωνία και τη δημοκρατία, μέσω στοχευμένων δράσεων, όπως η χρηματοδότηση.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τη δημοκρατία, την ενδυνάμωση και την ένταξη;
Διευκόλυνση της άσκησης της ελεύθερης κυκλοφορίας και απλούστευση της καθημερινής ζωής
Το δικαίωμα που εκτιμούν περισσότερο οι πολίτες της ΕΕ είναι η ελεύθερη κυκλοφορία, η οποία επιτρέπει σε κάθε πολίτη της ΕΕ να ζει, να εργάζεται ή να σπουδάζει σεοποιοδήποτε κράτος μέλος.
| 13.3 εκατ. | εκτίμηση του αριθμού των πολιτών της ΕΕ που έχουν ασκήσει αυτό το δικαίωμα και έχουν εγκατασταθεί σε άλλο κράτος μέλος. |
 |
| 20% | των συμμετεχόντων στη δημόσια διαβούλευση του 2020 σχετικά με τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ έχουν ζήσει σε ένα κράτος μέλος και έχουν εργαστεί σε άλλο. |
 |
| >80% | των πολιτών της ΕΕ έκριναν ότι η ελεύθερη κυκλοφορία εντός της ΕΕ συνεπάγεται συνολικά οφέλη για την οικονομία της χώρας τους. |
 |
| 3.7 εκατ. | εκτίμηση του αριθμού των πολιτών της ΕΕ που ζουν στο ΗΒ. Το Brexit είχε σημαντικό αντίκτυπο για αυτούς τους πολίτες της ΕΕ. |
 |
Ωστόσο, η μετακόμιση στο εξωτερικό μπορεί να περιλαμβάνει ορισμένες νομικές και διοικητικές προκλήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζει τα κράτη μέλη και τους πολίτες της ΕΕ στην αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, αναλαμβάνοντας τις ακόλουθες δράσεις:
-
7
Επικαιροποιήσει τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία
Η Επιτροπή θα επικαιροποιήσει τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία, λαμβάνοντας υπόψη την πολυμορφία των οικογενειών («οικογένειες ουράνιο τόξο») και την εφαρμογή των μέτρων που θεσπίζονται λόγω προβληματισμού για τη δημόσια υγεία. Οι κατευθυντήριες γραμμές του 2009 παρείχαν πληροφορίες και βοήθεια τόσο στα κράτη μέλη όσο και στους πολίτες της ΕΕ σχετικά με τα προβληματικά ζητήματα ως προς την άσκηση της ελεύθερης κυκλοφορίας για τους πολίτες της ΕΕ.
-
8
Προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ που διαμένουν στο ΗΒ
Σύμφωνα με τη Συμφωνία Αποχώρησης, η Επιτροπή θα συνεχίσει να προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ οι οποίοι, ως αποτέλεσμα του δικαιώματός τους στην ελεύθερη κυκλοφορία ενώ το ΗΒ ήταν ακόμα μέλος της ΕΕ, διέμεναν στο ΗΒ πριν από το τέλος της μεταβατικής περιόδου.
-
9
Προώθηση διασυνοριακών λύσεων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ηλεκτρονικού εμπορίου σε ό,τι αφορά την έκδοση νέων δελτίων ταυτότητας
Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη ώστε να προωθήσει διασυνοριακές λύσεις ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ηλεκτρονικού εμπορίου σε ό,τι αφορά την έκδοση νέων δελτίων ταυτότητας.
-
10
Απλούστευση των φορολογικών υποχρεώσεων των πολιτών της ΕΕ
Η Επιτροπή αποσκοπεί να εκδώσει συστάσεις για να βελτιώσει την κατάσταση των φορολογούμενων που έχουν διασυνοριακές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των μεθοριακών εργαζομένων.
-
11
Υποστήριξη της ανάπτυξης προγραμματιστών ταξιδιών που περιλαμβάνουν διάφορους τρόπους μετακίνησης
Η Επιτροπή θα αναλάβει πρωτοβουλία για την περαιτέρω στήριξη της ανάπτυξης διαφόρων τρόπων μεταφοράς, καθώς και ψηφιακών υπηρεσιών που διευκολύνουν τις κράτησεις και τις πληρωμές για διαφορετικές προσφορές κινητικότητας.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία;
Προστασία και προώθηση της ιθαγένειας της ΕΕ
Η ιθαγένεια της ΕΕ και τα συνδεόμενα με αυτή δικαιώματα αποτελούν σύμβολο της κοινής ευρωπαϊκής μας ταυτότητας και της γνώσης ότι ανήκουμε όλοι σε μια κοινότητα που βασίζεται στις αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
| 37% | των πολιτών της ΕΕ νιώθουν ενημερωμένοι σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν όταν δεν γίνονται σεβαστά τα δικαιώματά τους ως πολιτών της ΕΕ. |
 |
| +10M | άνθρωποι έχουν συμμετάσχει στα προγράμματα Erasmus+ (και στα προγενέστερά του) κατά τις 3 τελευταίες δεκαετίες. Το εν λόγω πρόγραμμα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προαγωγή της ιθαγένειας της ΕΕ και των κοινών αξιών. |
 |
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλάβει τις ακόλουθες δράσεις για την προαγωγή και την προστασία της ιθαγένειας της ΕΕ:
-
12
Συνέχιση της παρακολούθησης των «προγραμμάτων χρυσού διαβατηρίου» για την ιθαγένεια της ΕΕ και ανάλογη λήψη δράσης
Οι αξίες και οι αρχές της ΕΕ, όπως η αλληλεγγύη μεταξύ των υπηκόων των κρατών μελών, αποδυναμώνονται όταν η συμμετοχή στο ευρωπαϊκό εγχείρημα, η απόλαυση των δικαιωμάτων και η συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο αποτελούν αντικείμενα απλής οικονομικής συναλλαγής. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τους κινδύνους που συνεπάγονται τα συστήματα των επενδυτών για την ιθαγένεια της ΕΕ, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο των υπό εξέλιξη διαδικασιών παράβασης, και θα επεμβαίνει όπως κρίνεται αναγκαίο.
-
13
Προτείνει νέα μέτρα ισότητας και καταπολέμησης των διακρίσεων, περιλαμβανομένων των εξής:
Η Επιτροπή ενέκρινε τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2020-2025, το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση του ρατσισμού και τα στρατηγικά πλαίσια για τους ΛΟΑΤΚΙ και τους Ρομά. Η Επιτροπή θα προτείνει νέα μέτρα για την ισότητα και την καταπολέμηση των διακρίσεων, μεταξύ των οποίων τα εξής:
• Πρόταση για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας με βάση το φύλο και της ενδοοικογενειακής βίας
• Στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και ανακοίνωση σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού
• Πρωτοβουλία για τη διεύρυνση του καταλόγου των εγκλημάτων της ΕΕ σε όλες τις μορφές εγκλήματος μίσους και ρητορικής μίσους. -
14
Καλλιέργεια του αισθήματος της ευρωπαϊκής ταυτότητας στους νέους
Η Επιτροπή θα στηρίξει το αίσθημα της ευρωπαϊκής ταυτότητας των νέων μέσω του προγράμματος ERASMUS+, του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης και των δράσεων Jean Monnet.
-
15
Συνεχίσει να παρακολουθεί τον αντίκτυπο των περιοριστικών μέτρων
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τον αντίκτυπο των περιοριστικών μέτρων, ιδίως αυτών που τίθενται σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια κρίσεων, στα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ, στις ελεύθερες και αδιάβλητες εκλογές και στον δίκαιο δημοκρατικό διάλογο μέχρι την άρση των εν λόγω μέτρων. Θα συνεχίσει να διευκολύνει τα κράτη μέλη στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σε σχέση με αυτά τα ζητήματα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικτύου συνεργασίας για τις εκλογές.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με την προστασία της ιθαγένειας της ΕΕ;
Προστασία των πολιτών της ΕΕ στην Ευρώπη και στο εξωτερικό, μεταξύ άλλων, σε περιόδους κρίσεων / καταστάσεων έκτακτης ανάγκης
Η πανδημία COVID-19 επηρέασε τους Ευρωπαίους με διαφορετικούς τρόπους, ενώ ανέδειξε και όξυνε υφιστάμενες ανισότητες στην κοινωνία μας. Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε επίσης την αξία της αλληλεγγύης μεταξύ κρατών μελών και πολιτών.
| 7 εκατ. | πολίτες της ΕΕ ταξιδεύουν ή ζουν σε χώρες όπου δεν έχουν πρόσβαση σε προξενική προστασία παρεχόμενη από τη χώρα καταγωγής τους. |
 |
| ~90% | των συμμετεχόντων στη δημόσια διαβούλευση του 2020 σχετικά με τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ ανέφεραν ότι οι αντιπροσωπίες της ΕΕ θα πρέπει να αναλάβουν έναν πιο ενεργό ρόλο στην υποστήριξη των μη εκπροσωπούμενων πολιτών της ΕΕ. |
 |
| +600 | χιλιάδες ευρωπαίοι πολίτες που βρέθηκαν αντιμέτωποι με ταξιδιωτικούς περιορισμούς επαναπατρίστηκαν μέσω μιας πρωτόγνωρης προσπάθειας συντονισμού της ΕΕ και των κρατών μελών της. |
 |
| 70% | των συμμετεχόντων στη δημόσια διαβούλευση του 2020 σχετικά με τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ μπόρεσαν να βρουν τις πληροφορίες που χρειάζονταν σχετικά με την πανδημία μέσω των εθνικών και ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων ή των μέσων ενημέρωσης. |
 |
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλάβει τις ακόλουθες δράσεις:
-
16
Υλοποίηση, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, της στρατηγικής της ΕΕ για τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19
Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, θα εφαρμόσει τη στρατηγική της ΕΕ για τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19, με σκοπό να δώσει σε όλους τους πολίτες ταχεία, ισότιμη και οικονομικά προσιτή πρόσβαση στα εν λόγω εμβόλια. Η Επιτροπή έχει επίσης προτείνει ένα νέο πρόγραμμα της ΕΕ για την υγεία, το EU4Health, το οποίο θα στηρίζει δράσεις για την προστασία των πολιτών της Ένωσης από σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας.
-
17
Ενίσχυση της υποστήριξής μας προς τη νεολαία
Η Επιτροπή θα αυξήσει την υποστήριξη που παρέχει στους νέους πολίτες της ΕΕ, περιλαμβανομένων των νέων από μειονεκτούσες ομάδες, προκειμένου να διευκολύνει την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση και, τελικά, στην αγορά εργασίας μέσω της ενίσχυσης του προγράμματος «Εγγυήσεις για τη Νεολαία».
-
18
Επανεξέταση των κανόνων προξενικής προστασίας
Η Επιτροπή, εντός του 2021, θα επανεξετάσει τους κανόνες προξενικής προστασίας, προκειμένου να βελτιώσει την ετοιμότητα και την ικανότητα της ΕΕ και των κρατών μελών να προστατεύουν και να υποστηρίζουν τους Ευρωπαίους πολίτες σε καιρούς κρίσης. Αυτό θα βελτιώσει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και θα ενισχύσει τον υποστηρικτικό ρόλο της ΕΕ, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το μοναδικό δίκτυο αντιπροσωπειών της ΕΕ, με σκοπό την παροχή προξενικής συνδρομής σε πολίτες της Ένωσης σε περίπτωση ανάγκης, λ.χ. παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να οργανώνουν πτήσεις επαναπατρισμού και να εκδίδουν προσωρινά ταξιδιωτικά έγγραφα.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με την προστασία των πολιτών της ΕΕ σε καιρούς κρίσης;
Βιβλιοθήκη
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ, συμβουλευτείτε την:
- Έκθεση του 2020 για την ιθαγένεια της ΕΕ
- Ενημερωτικό δελτίο «Αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης του 2020 για τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ»
- Ενημερωτικό δελτίο «Ενδυνάμωση των πολιτών και προστασία των δικαιωμάτων τους»
- Έκθεση δυνάμει του άρθρου 25 ΣΛΕΕ σχετικά με την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ